Электронные компоненты

Eртe&#1187 &#1241лeм м&#1201xитын зeрттeуші, &#1257нeртaп&#1179ыш Жaк-Ив Кустoны&#1187 ту&#1171aн к&#1199ні. Oл 1910 жылы 11 мaусымдa д&#1199ниeгe кeлгeн. Кустoны к&#1257к &#1179&#1201рлы&#1179ты&#1187 зeрттeлуінe жoл aш&#1179aн aдaм дeп тe aтaйды. Oсы oрaйдa Тengrinews.kz тілшісі тa&#1171ы бір aт&#1179a иe Кaпитaн Кустoны&#1187 &#1257мірі мeн e&#1187бeк жoлын бaяндaйды. 

Жoл-к&#1257лік aпaты oны зeрттeуші &#1179ылды

М&#1201xит зeрттeушісі Фрaнцияны&#1187 Бoрдo &#1179aлaсындa зa&#1187гeрлeрді&#1187 oтбaсындa д&#1199ниeгe кeлгeн. Oл жaстaйынaн жaн&#1201ясымeн к&#1257п сaяxaттa&#1171aн. O&#1171aн &#1179oсa д&#1199ниeгe кeлгeн жeріндe Дoрдoнь &#1257зeні бoл&#1171aн. Б&#1201л oны&#1187 тe&#1187ізгe дeгeн жa&#1179ын бoлуынa ы&#1179пaл eткeн. Бірa&#1179 кейін 1921 жылы со&#1171ыс кезінде болаша&#1179 зерттеушіні&#1187 &#1241кесі ж&#1201мыс сапарымен Нью-Йоркке аттанады. Кусто да отбасымен бірге сол жа&#1179&#1179а аттан&#1171ан. Олар осылайша Еуропада&#1171ы со&#1171ыс н&#1241убетінен аман &#1179ал&#1171ан. Осыдан кейін Кусто 1930 жылы Францияда&#1171ы Брест &#1179аласында те&#1187із мектебін т&#1241мамда&#1171ан. Сондай-а&#1179 болаша&#1179 зерттеуші &#1241скери-те&#1187із академиясына о&#1179у&#1171а т&#1199скен. Біра&#1179 ол &#1241скери-те&#1187із флоты авиациясына о&#1179у&#1171а т&#1199сіп, &#1201ш&#1179ыш бол&#1171ысы келген. Б&#1201л арманын Кусто орындай алма&#1171ан. Себебі 1936 жылы ол жол-к&#1257лік апатына &#1201шырап, жара&#1179ат салдарынан б&#1201л арманымен &#1179ош айтысу&#1171а м&#1241жб&#1199р бол&#1171ан.

Жол-к&#1257лік о&#1179и&#1171асы оны&#1187 &#1257міріні&#1187 к&#1199рт &#1257згеруіне себеп болады. Ол ал&#1171ан жара&#1179аттарын емдеу &#1199шін Францияны&#1187 «Сюфрен» &#1241скери кемесінде н&#1201с&#1179аушы болып ж&#1201мыс істейді. О&#1187алу &#1199шін ол к&#1199нделікті Тулон портында ж&#1199зе бастайды. Осы с&#1241ттен бастап жас &#1171алым &#1179ал&#1171ан &#1257мірін су астын, м&#1201хитты&#1187 т&#1199бін зерттеуге арнайды. 

© Ocean Treasures Memory Library

Су астында т&#1199сірілген ал&#1171аш&#1179ы деректі фильмні&#1187 авторы

Су т&#1199бін зерттеу ма&#1179сатында Кусто су астында ж&#1199зуге арнал&#1171ан киімдерге сына&#1179 ж&#1199ргізе бастады. С&#1257йтіп 1943 жылы 33 жаста&#1171ы Кусто инженер Эмиль Ганьянмен &#1179осылып акваланг ойлап табады. Б&#1201л тек м&#1201хиттарды зерттеуді&#1187 бастауы болады. Олар жаса&#1171ан акваланг су&#1171а 90 метр тере&#1187дікке дейін т&#1199суге м&#1199мкіндік беретін. Сонымен &#1179атар зерттеуші аквалангтен б&#1257лек су асты т&#1199сіріліміне арнал&#1171ан камера мен жары&#1179тар жаса&#1171ан. О&#1171ан су асты телевизиялы&#1179 ж&#1199йе жасап шы&#1171ар&#1171ан. 1950 жылы м&#1201хит зерттеушісі «Калипсо» мина с&#1199зетін кемесін алып, оны &#1257згертеді.

Ол &#1199шін зерттеуші б&#1199кіл жи&#1171ан-тергенін осы кемеге ж&#1201мса&#1171ан екен. Д&#1241л осы &#1179&#1201рыл&#1171ы те&#1187ізді&#1187 тере&#1187 жеріне дейін барып, археологиялы&#1179 зерттеу жасап, о&#1171ан &#1179оса сурет т&#1199сірген. Ол е&#1187 ал&#1171аш&#1179ы осы кемемен 1951 жылы &#1178ызыл те&#1187ізді зерттеген. Кейіннен Кусто экспедицияларын 1955 жыл&#1171а дейін жал&#1171астырады. Зерттеуші 4 жыл&#1171ы те&#1187із асты зерттеулерін «&#1198н-т&#1199нсіз тынышты&#1179 &#1241лемінде» атты деректі фильмінде к&#1257рсетеді. Б&#1201л су астында т&#1199скен ал&#1171аш&#1179ы деректі фильм еді. 

Кусто &#1257зіні&#1187 тобымен ал&#1171аш&#1179ы зерттеулеріні&#1187 бірі ретінде Фарасан топаралында баста&#1171ан. Онда ол бас&#1179а да зерттеушілермен маржан рифтерін зерттеген. Одан кейін с&#1199&#1187гігіштер Жерорта те&#1187ізіне бар&#1171ан. Ол те&#1187ізге Кусто командасымен 75 метр тере&#1187дікке с&#1199&#1187гіген. Ол кезде б&#1201л тере&#1187дік рекорд болып санал&#1171ан. Деректі фильмде Кусто &#1257з к&#1257ргенін былай сипатта&#1171ан:

«М&#1201нда уа&#1179ыт оздыру&#1171а болмайды. Естен танып &#1179алуымыз м&#1199мкін. Ары &#1179арай жал&#1171астырса&#1179 &#1179атерлі болады». 

Сонымен &#1179атар Кусто м&#1201хит саяхаттарынан кораллдарды жинап оларды зерттеген. Біра&#1179 оларды жинау &#1241дісін естіген таби&#1171ат &#1179ор&#1171аушылары зерттеушіні сын&#1171а ал&#1171ан. Кейін б&#1201л &#1199шін Кусто &#1257кінгенін м&#1241лімдеді. Кораллды &#1201стау &#1199шін Кусто баста&#1171ан зерттеушілер жарыл&#1171ыш заттарды &#1179олдан&#1171ан екен.

Антарктиканы са&#1179тап &#1179ал&#1171ан адам

Жак-Ив Кусто &#1241лемні&#1187 та&#1187&#1171ажайып ж&#1241не адам баласыны&#1187 ая&#1171ы баспа&#1171ан жерлерді зерттегісі келген. Ол Амазонка &#1257зенін зерттеуі &#1199шін екі жыл ж&#1201мса&#1171ан. Я&#1171ни 1982-1984 жыл аралы&#1171ы. Кейін зерттеушілер Амазонка жайлы деректі фильм т&#1199сіріп, ма&#1179алалар жаз&#1171ан. Кусто «Калипсо» кемесінен бас&#1179а б&#1201л зерттеуде тік&#1201ша&#1179 ж&#1241не бас&#1179а да к&#1257лік &#1179&#1201ралдарын &#1179олдан&#1171ан.

Зерттеушілер Амазонканы&#1187 экож&#1199йесі ж&#1241не о&#1171ан т&#1257ніп т&#1201р&#1171ан экологиялы&#1179, браконьерлік &#1179ауіптерді де аны&#1179та&#1171ан. Кусто &#1198лкен кедергі рифінен б&#1257лек, Антарктида&#1171а да бар&#1171ан. Зерттеу 1972-1973 жылдары бол&#1171ан. Кусто Антарктиданы&#1187 &#1241демілігіне та&#1187&#1171ал&#1171ан. Ол б&#1201л жерді&#1187 &#1241лемні&#1187 климатты&#1179 ж&#1199йесінде ат&#1179аратын р&#1257лі зор екенін айтып, б&#1201л туралы деректі фильм т&#1199сірген. 

Антарктидада&#1171ы пайдалы &#1179азба ж&#1201мыстарын ж&#1199ргізу туралы жоспар &#1179&#1201рылып жат&#1179анда, &#1257нертап&#1179ыш та&#1171ы м&#1201зды жерге аттанады. Ол 11-12 жаста&#1171ы бірнеше баланы &#1179асына алып, б&#1201л &#1179&#1201рлы&#1179ты&#1187 жас &#1201рпа&#1179&#1179а да ма&#1187ызы зор екенін к&#1257рсеткісі келген. Б&#1201л о&#1179и&#1171аны б&#1199кіл &#1241лем ж&#1201рты назарында &#1201стады. С&#1257йтіп Кустоны&#1187 ар&#1179асында Антарктиданы&#1187 пайдалы &#1179азбаларына 50 жыл тиіспеу туралы шарт&#1179а бірнеше мемлекет &#1179ол &#1179ояды.

Жак-Ив Кусто сонымен &#1179атар Мадагаскарды да зерттеген. Сондай-а&#1179 м&#1201хитта &#1257мір с&#1199ретін т&#1199рлі жануарларды&#1187 &#1257мір с&#1199руін де зерттеген &#1171алым. Ол т&#1199сірген «&#1198н-т&#1199нсіз тынышты&#1179 &#1241лемінде» атты деректі фильмі &#1199шін Оскарды же&#1187іп ал&#1171ан. Ал кейбір м&#1201хит зерттеуінде ол батып кеткен кемелерді тап&#1179ан. Сонымен &#1179атар зерттеушіні&#1187 атымен Плутон &#1171аламшарында ойы&#1179 бар.

Ол &#1257міріні&#1187 со&#1187ын с&#1199йікті ісіне арна&#1171ан. Кусто «Калипсо» кемесімен та&#1171ы бірнеше зерттеулерге шы&#1171уды жоспарла&#1171ан. Біра&#1179 ол б&#1201л жоспарларын орындай алмады.

Ата&#1179ты м&#1201хит зерттеуші, &#1257нертап&#1179ыш, режиссер к&#1257птеген фильмдер мен ма&#1179алаларды&#1187 авторы 1997 жылы Парижде 87 жасында инфаркттан &#1179айтыс бол&#1171ан.